در زمان استفاده از روش‌های مختلف چاپ منسوجات، اختلاف هزینه‌های قابل‌توجهی وجود دارد. این روش‌ها شامل چاپ روتاری، تخت و دیجیتال هستند.
در تیراژ بالا، روش چاپ روتاری مقرون‌به‌صرفه‌تر است. اما سؤال اینجاست که آیا نقطه سربه‌سر در چاپ دیجیتال و روتاری وجود دارد یا خیر. پاسخ مثبت است و در ادامه توضیح می‌دهیم که چه عواملی تعیین‌کننده این نقطه سربه‌سر هستند و چه مواقعی رخ می‌دهند. در‌واقع این نقطه ارتباط مستقیمی با نوع کار داشته و عوامل مختلفی بر آن تاثیرگذار هستند. در اغلب مواقع پارامتر قیمت تمام‌شده به‌عنوان عامل تعیین‌کننده برای انتخاب یا عدم انتخاب چاپ دیجیتال منسوجات استفاده می‌شود. تمرکز صرف روی قیمت تمام‌شده هر متر چاپ ممکن است درست نباشد و عوامل دیگری در انتخاب بین چاپ روتاری یا دیجیتال در هر کار تأثیر گذار هستند. به عنوان مثال چاپ روتاری ممکن است از نظر متراژ بالای چاپ، انتخاب بهتری به‌نظربیاید، اما اگر طرح چاپ پیچیده و ظریف باشد یا متراژ سفارش کم باشد، احتمالاً تنها گزینه برای این کار چاپ دیجیتال خواهد بود. در مجموع برای رسیدن به نقطه سربه‌سر در نظر گرفتن دو عامل ضروری است و باید دانست که همه اینها به متراژ سفارش و نوع طرح مربوط می‌شود.
نقطه سربه‌سر
در علم اقتصاد و خصوصاً در محاسبه هزینه، به نقطه‌ای گفته می‌شود که هزینه‌های کلی و درآمد کلی با هم برابر می‌شوند و از آن نقطه به بعد می‌توان به سوددهی رسید.
برای درک نقطه سربه‌سر، باید تفاوت بین هزینه چاپ روتاری و دیجیتال را بدانیم؛ در چاپ روتاری هزینه‌های شابلون و شابلون سازی(حکاکی) را داریم و این هزینه‌های اولیه به عوامل مختلفی بستگی دارند. چاپ دیجیتال پارچه هزینه اولیه خاصی ندارد و متراژ تولید تعیین‌کننده هزینه است. اما توجه کنید که هر دو روش چاپ نیاز به کار طراحی نرم‌افزاری روی فایل دیجیتال دارد. چاپ معمولی هزینه‌های اولیه بالاتری دارد اما هزینه آن کمتر از چاپ دیجیتال است. درنتیجه روند چاپ روی شابلون در متراژ بالا کاهشی است. بر اساس شکل زیر نقطه سربه‌سر جایی است که خطوط به هم می‌رسند. زمانی که هزینه‌های اولیه افزایش پیدا می‌کند رسیدن به نقطه سربه‌سر زمان بیشتری می‌برد.
نقطه سربه‌سر چاپ دیجیتال و چاپ روتاری منسوجات
هر دو محور افقی (طول کار) و عمودی (قیمت هر متر) به دو عامل اصلی و چند عامل فرعی بستگی دارد.
1. محور افقی: متراژ سفارش
متراژ چاپ تاحدودی هزینه هر دو روش را تعیین می‌کند. از آنجایی که هزینه چاپ روتاری یک خط نزولی است، با افزایش تیراژ چاپ، هزینه کمتری را خواهد داشت؛ بنابراین چاپ دوار از نظر نقطه سربه‌سر به‌صرفه‌ترین گزینه است.
1.1 کار مورد نظر
اولین عاملی که تیراژ کار را تعیین می‌کند مقدار سفارش است. باید بدانیم مشتری دقیقاً چه می‌خواهد و چند متر در نظر دارد و همچنین ابعاد طرح و کار چیست؟ خود کار مشخص‌کننده طول چاپ است و با درنظرگرفتن این موضوع باید دید که آیا به نقطه سربه‌سر خواهیم رسید یا خیر.
هنگام انتخاب بین چاپ روتاری و دیجیتال سؤال مهم این است: «تیراژ سفارش چند متر است؟»
1.2 تعداد رنگ‌ها
طول کار را می‌توان با اضافه کردن یک طیف رنگ دیگر افزایش داد. این طیف رنگ با عنوان colorways شناخته می‌شود. از خود بپرسید که آیا مشتری به همان کار در طیف رنگ دیگری نیاز دارد؟ اگر می‌خواهید همان کار را در طیف رنگ بیشتری اراِئه دهید کل کار طولانی‌تر خواهد شد؛ این یعنی با وجود چند طیف رنگ از یک طرح اطمینان حاصل خواهد شد که به نقطه سربه‌سر در یک کار خاص برسید.
همین امر در چاپ روتاری با استفاده از شابلون‌های متعدد نیز امکان‌پذیر است؛ یعنی هزینه‌های اولیه در زمان تصمیم‌گیری درمورد طیف رنگ اضافه افزایش نمی‌یابد. در نتیجه در چاپ دیجیتال منسوجات با هر طیف رنگ اضافه هزینه یکسانی دارد. پس طیف رنگ‌های بیشتر با همان طرح می‌تواند چاپ روتاری را به دلیل تیراژ بیشتر ارزان‌تر کند.
1.3 سفارشات مجدد
این یک پارامتر پشت صحنه بوده و معمولاً محاسبه نمی‌شود اما می‌تواند تعیین کند که آیا از نقطه سربه‌سر فراتر می‌روید یا خیر.
آیا سفارشات مجدد از یک طرح خاص دریافت خواهید کرد؟
اگر بتوانید در مراحل اولیه این سؤال را پیش‌بینی کنید عامل سفارشات مجدد باید به محاسبه کل کار چاپ اضافه شود. توجه کنید که در چاپ روتاری در صورت استفاده از شابلون‌های با کیفیت، می‌توانید دوباره از شابلون‌های قبلی استفاده کنید که یعنی مصرف شابلون به دلیل تکرار طرح، بسیار طولانی‌تر خواهد بود. این یک عامل بسیار مهم است که باید در محاسبه اولیه نقطه سربه‌سر در نظر گرفته شود.
البته که نمی‌توان این عامل را هربار از قبل تخمین زد. اگر مطمئن نیستید تعیین کنید که آیا می‌توان اول چاپ دیجیتالی را شروع کرد و در سری‌های بعدی از چاپ روتاری استفاده کرد. این امر مسلماً امکان‌پذیر است. به‌هر‌حال فاکتورهای دیگری هم وجود دارد که باید در نظر گرفت.
2. محور عمودی: هزینه کل هر متر
در شکل 1 و در محور عمودی کل هزینه‌ها در هر متر نشان داده شده است. در مبدأ طول کار 0 است و این رقم هزینه‌های اولیه را نشان می‌دهد. در شکل 1 ما دو وضعیت متفاوت هزینه چاپ روتاری را مثال قرار داده‌ایم. خط قرمز یک کار چاپ روتاری است که تعداد کمی رنگ دارد؛ بنابراین هزینه‌های اولیه نسبتاً کمی دارد و در 1000 متر چاپ دیجیتال به نقطه سربه‌سر می‌رسد. خط زرد نشان‌دهنده یک کار چاپ روتاری با رنگ‌های زیاد است؛ پس هزینه‌های اولیه بالاتری دارد و در 5000 متر اول گران‌تر از چاپ دیجیتال خواهد بود. توجه داشته باشید که این موارد نمونه هستند و طول کارها برای رسیدن به سربه‌سر متفاوت است.
هزینه های اولیه به ویژه در چاپ روتاری مهم هستند؛ زیرا تأثیر زیادی در نقطه سربه‌سر نهایی می‌گذارند. عوامل تعیین‌کننده این هزینه‌های اولیه به شرح زیر هستند:
2.1 مقدار رنگ، شابلون و خمیر چاپ
مهم‌ترین عامل برای استفاده از چاپ روتاری تعداد رنگ‌های استفاده‌شده است. استفاده از رنگ بیشتر یعنی خرید شابلون بیشتر، حکاکی بیشتر و درنتیجه هزینه‌های بالاتر.
استفاده از رنگ‌های بیشتر در چاپ روتاری یعنی تهیه خمیر چاپ بیشتر. چالش اصلی در تهیه مقدار خمیر برای هر رنگ است. همچنین کمبود خمیر در زمان چاپ باعث مشکل خواهد شد؛ زیرا مخلوط کردن مجدد خمیر اضافی با یک رنگ در مرحله بعدی دشوار است. در نتیجه ممکن است که در عمل خمیر چاپ را بیش از حد نیاز تهیه کنید. پس خمیر چاپ اضافه خواهید داشت که باید دور ریخته شود و این یعنی هزینه اضافه.
2.2 نوع صفحه: طرح‌های چالش‌برانگیز
علاوه‌بر تعداد شابلون‌های موردنیاز، نوع شابلون و کیفیت آن نیز نقش عمده‌ای درتعیین هزینه‌های اولیه دارد. طراحی‌های پیچیده‌تر نیاز به شابلون‌های با کیفیت و تکنولوژی نوین مانند شابلون‌های اشتورک هلند و به خصوص تکنولوژی NOVA دارند. در واقع ظرافت طراحی، تعیین‌کننده انتخاب نوع شابلون است.
2.3 کیفیت شابلون
شابلون طول عمر مشخصی دارد. برای چاپ طولانی‌مدت بهتر است که شابلونی با کیفیت بالا بخرید تا بتوانید کل کار را با همان شابلون به اتمام برسانید. در غیر این صورت ممکن است وقتی 80٪ کار چاپ انجام شد شابلون بشکند یا خراب شود. در این وضعیت باید تولید را متوقف کنید و شابلون جدید تهیه کنید و این به معنی متحمل شدن هزینه بیشتر است.
قانون محاسبه سربه‌سر
برای انجام محاسبه سربه‌سر مطمئن و تصمیم درست‌تر در مورد چاپ روتاری یا دیجیتال، باید به همه عوامل بالا توجه کنید. پس از در نظر گرفتن همه عوامل، می‌توانید درمورد استفاده از چاپ روتاری یا دیجیتال تصمیم بگیرید.
دو عامل بالا و زیرشاخه‌های آنها راهنمای رسیدن به نقطه سربه‌سر است گرچه نقطه سربه‌سر یک عدد ثابت نیست و بستگی به عوامل مختلفی دارد.
یک قاعده کلی این است که برای طول‌های کمتر از 1000 متر از چاپ دیجیتال استفاده کنید. برای بیش از 5000 متر معمولاً چاپ روتاری انتخاب بهتری است. برای بین 1000 تا 5000 متر عوامل بالا نقش مهمی در تصمیم‌گیری شما دارند. نقطه سربه‌سر در هر کار چاپی متفاوت است. همه عوامل را در زمان تصمیم‌گیری در نظر بگیرید.
